Φοβάσαι… ή έχεις συνηθίσει να φοβάσαι;
Πώς περιγράφεις το φόβο;
Ξεκινά σαν ένα μικρό τρέμουλο, μια εσωτερική αναταραχή. Γίνεται ένταση, μετατρέπεται σε άγχος όσο πλησιάζεις εκεί που πιστεύεις πως βρίσκεται η απειλή. Το σώμα αντιδρά: τρέμουν χέρια, πόδια, και η σκέψη παγώνει. Θες να σταματήσεις το χρόνο, να πατήσεις “παύση” — μα όσο δεν μπορείς, το τρέμουλο δυναμώνει.
Αυτό είναι φόβος. Ένα συναίσθημα που άλλες φορές σε παραλύει, άλλες σε προστατεύει.
Κι όταν ξεπερνά τα όρια, μπορεί να φτάσει μέχρι κρίσεις πανικού ή λιποθυμία — τότε χρειάζεται η υποστήριξη ειδικού.
Υπάρχει όμως και η φοβία: ο φόβος για κάτι που δεν σε απειλεί πραγματικά, όπως το να μη δράσεις από φόβο μήπως αποτύχεις ή απορριφθείς.
Ο φόβος έχει σκοπό: να σε προστατεύσει. Όμως… από τι ακριβώς;
– Σύμφωνα με έρευνες (H.J. Eysenck, 1960), γεννιόμαστε με μόλις δύο φόβους:
τον φόβο της πτώσης
τον φόβο των δυνατών ήχων.
Όλοι οι υπόλοιποι φόβοι είναι επίκτητοι. Τους μαθαίνουμε από την οικογένεια, το σχολείο, το περιβάλλον, τις εμπειρίες. Δεν γεννιέται κανένα παιδί με φόβο για ομιλία μπροστά σε κοινό, για απόρριψη ή για έντομα. Μαθαίνει να φοβάται.
Στην πορεία, ο φόβος γίνεται “συνήθεια”. Όσο περισσότερο μένεις σε αυτόν, τόσο περισσότερο διαμορφώνεις τη συμπεριφορά σου γύρω του. Παράδειγμα; Ο άνδρας που φοβάται να πλησιάσει μια γυναίκα επειδή κάποτε απορρίφθηκε — και, ακόμα κι αν προσπαθήσει, ο φόβος “γράφει” στη στάση του, επηρεάζει τη συμπεριφορά του και… επιβεβαιώνει την απόρριψη που φοβόταν.
-Τι μπορείς να κάνεις;
– Αναγνώρισε το συναίσθημα.
– Δώσε του όνομα. Είναι φόβος; Είναι άγχος; Είναι έλλειψη προετοιμασίας;
– Αποδέξου ότι υπάρχει — χωρίς άρνηση.
Και μετά, ξεκίνα μικρά βήματα. Μικρές πράξεις που σε φέρνουν πιο κοντά στο αποτέλεσμα που επιθυμείς, αλλάζοντας τον τρόπο σκέψης σου, όχι με άλματα, αλλά με συνειδητή επανάληψη.
Πολλές φορές δεν είναι καν φόβος, είναι έλλειψη προετοιμασίας. Φοβάσαι να μιλήσεις δημόσια; Μήπως δεν έχεις προετοιμαστεί επαρκώς; Μήπως το άγχος είναι απλώς το μήνυμα ότι χρειάζεται καλύτερη προετοιμασία;
Η αλλαγή ξεκινά όταν αποδεχτείς ότι κάτι σε περιορίζει — και επιλέξεις να μην το αφήσεις άλλο να σε κρατά πίσω.
Ο φόβος είναι απλώς ένα μήνυμα.
Η δράση είναι η απάντηση.
Εσύ τι θα επιλέξεις σήμερα;
Ελευθερώσου από το φόβο και ζήσε με αυτοπεποίθηση.
Πολύμνια Πατεράκη
Personal Development & Executive Coach
